Alle Senterparti-ordførerne i Innlandet har underskrevet et brev som er sendt til partileder Trygve Slagsvold Vedum og landbruks- og matminister Sandra Borch. Der ber de om hastetiltak for å berge landbruket.
Brevet gjengis i sin helhet her:
LANDBRUKSKRISE
Våre gardbrukarar har som følge av historisk kostnadsauke fått store problem inna fleire område. Dei fleste dreier seg om økonomi og manglande inntektsvekst. Fleire har utfordringar med betalinga og mange hadde allereie utsett store rekningar til produksjonstilskottet kom. Dermed har ein ikkje likviditet att utover våren. Vi har høyrt historiar om gardbrukarar som faktisk ikkje lengre orkar å opne brev der ein undrast på om konvolutten inneheld ein faktura eller purringar. Vi veit at mange er deprimerte og har alvorlege psykiske problem, og i verste fall fryktar vi for at enkelte har det så vanskeleg at det går på helsa laus.
Det som tidlegare har vore ei stolt næring er no på tur til å forsvinne. Fleire reduserar, eller har ikkje råd til innkjøp av gjødsel. Gjødselprisen har steget frå 3 til 11 kroner pr. kilo, det er ein auke på fleire hundre prosent! At gardbrukaren ikkje har råd til gjødselet vil medføre store konsekvensar for avlingane, på både kort og lang sikt. Straumprisane har eksplodert og storparten må betale tre gonger meir for straumen enn det som har vore normalt. Med det kostnadsnivået vi no ser, er det mange bønder som vurderar å ikkje produsere mat til neste år. Vi les dagleg om gardbrukarar som har meldt inn dyr til tidleg slakting. Det går fort å slakte ned, men det tek åresvis å byggja opp att ei besetning. Det er ei storskala-krise i næringen som korkje kan, eller skal underkommuniserast.
For å sikre norsk matproduksjon må regjeringa ta hastegrep for å berge landbruket. Det hastar med strakstiltak og det må koma kompensasjonsordningar utanom jordbruksoppgjeret. Bonden har ikkje tid eller råd til å vente på jordbruksoppgjeret som vert utbetalt fyrst til neste år. Det er heller ikkje tida for å sette i gang med lange utgreiingar. Gardbrukaren må få kompensasjon for høge gjødsel-, diesel- og straumprisar no. Det er ei fallitterklæring at mange kommunar no gjev økonomisk støtte frå dei kommunale budsjetta.
Regjeringa må vera tydelege og vi må få ein handfast garanti for at landbruksoppgjeret skal tette inntektsgapet. Dette må kommuniserast ut til gardbrukaren før forhandlingane startar. Vi er bekymra for korleis vi skal klare å rekruttere til næringa når gardbrukaren ikkje har økonomi til å hengje på den formidable kostnadsgaloppen. Jordbruket i distrikta må styrkast betrakteleg. I tillegg har vi både ein pandemi og ein krig, som påverkar landet vårt, og som gjer at vi må få opp sjølvforsyningsgraden. Landbruket er heilt avhengig av eit betydeleg økonomisk lyft i år for å kunne produsere. Vi støttar opp om ein slik forventning.
Sp-ordførarar i Innlandet:
Edel Kveen, Skjåk Mariann Skotte, Lesja
Bjarne Eiolf Holø, Lom Linda Mæhlum Robøle, Etnedal
Mona Murud, Alvdal Anette Musdalslien, Gausdal
Odd Erik Holden, Øystre Slidre Ola Tore Dokken, Nordre Land
Haldor Ødegård, Vestre Slidre Kari Heggelund, Åsnes
Torvild Sveen, Gjøvik Eldri Siem, Sel
Marte Larsen Tønseth, Løten Marit Hougsrud, Sør-Aurdal
Bror Helgestad, Østre Toten Merete Myhre Moen, Tynset
Even Moen, Stor-Elvdal Ole Tvete Muriteigen, Sør-Fron
Jon Halvor Midtmageli, Øyer Line Storsnes, Engerdal
Knut Arne Fjelltun, Nord-Aurdal Erik Sletten, Trysil
